بازسازی پالینولوژیک 1700 سال تغییرات پوشش گیاهی در اطراف ارومیه: نقش اقلیم و انسان

در این پژوهش تاریخچة پوشش گیاهی، تغییرات آب‌وهوایی، و فعالیت‏های انسان در اطراف ارومیه در اواخر هولوسن با بررسی گرده‏شناختی مغزه‏ای 6/2 متری از مانداب گانلی‏گول بازسازی شد. نسبت گرده‏ای C/A (اسفناجیان/ درمنه) برای برآورد دوره‏های خشک و مرطوب منطقه به‏کار گرفته شد. به سبب پایین‌بودن نسبی شاخص C/A (5/0 ـ 1)، پوشش گیاهی نیمه‏استپی و آب‏وهوایی به ‏نسبت مرطوب برای بازة زمانی calBP 1145 ـ 1670 پیشنهاد می‌شود؛ هرچند نشانه‏هایی از افزایش فعالیت‏های کشاورزی و چرای دام نیز دیده می‌شود. همچنین، جای‌گزینی گندمیان، لویی، و نی‏توپی با خانوادة جگن تغییرِ ترکیب پوشش گیاهی سطح مانداب و پایین‏رفتن سطح آب آن را نشان می‏دهد. افزایش نسبت C/A تا 6 و ناپدیدشدن گردة درختان نشانة افزایش نسبی خشکی در منطقه در بازة زمانی calBP 590 ـ 1145 است. گسترش فعالیت انسان در منطقه از فراوانی بیشتر گرده‏های گردو، بارهنگ برگ‏نیزه‏ای، و گل‏گندم زرد در دورة calBP 180 ـ 590 دریافت می‏شود. در این دوره نشانه‏هایی از بالاآمدن سطح آب مانداب دیده شد. کاهش چشم‌گیر گردة درمنه و افزایش درخور ‏توجه اسفناجیان (7-3=C/A) و بارهنگ برگ‏نیزه‏ای و فراوانی نسبی گرده‏های پیرگیاه و Lactuceae ویژگی بارز حدود دویست سال گذشته است و همگی بر گسترش پوشش گیاهی استپی- بیابانی با چیرگی اسفناجیان و افزایش دخالت‏های انسان در منطقه دلالت دارد.